a) Yapılacak risk değerlendirmesi sonucunda çalışanların
sağlığı ve güvenliği yönünden risk bulunduğunun
ortaya çıkması halinde çalışanların tehlikeli
maddelere maruziyeti önlenmelidir.
b) Çalışanların kanserojen maddelere maruziyeti, mesleki
maruziyet sınır değerlerini aşmamalıdır.
c) İşveren kanserojen veya maddelerin kullanıldığı işlerde
aşağıdaki önlemleri almalıdır:
- İşyerinde kullanılacak kanserojen madde miktarı belirlenecek ve yapılan iş için gereken miktardan fazla madde bulunması önlenmelidir.
- Kanserojen maddelere maruz kalan veya kalabilecek çalışan sayısı mümkün olan en az sayıda olmalıdır.
- Herhangi bir kaza sonucunda veya beklenmeyen bir şekilde kanserojen maddelerin ortama yayılması halinde, bu durumun erken tespiti için uygun ölçüm sistemleri bulunmalıdır.
- Alınan diğer önlemlerle toplu korumanın sağlanamadığı ve/veya maruziyetin önlenemediği durumlarda uygun kişisel korunma yöntemleri kullanılmalıdır.
- Çalışanlar bilgilendirilmelidir.
- Kanserojen maddelere maruz kalınan veya maruz kalma ihtimali bulunan yerler uygun ikaz levhaları ve güvenlik işaretleri ile belirlenmelidir. Bu yerlerde sigara kullanımının ve yeme, içmenin yasak olduğunu belirten ikaz levhaları bulunmalıdır.
WHO Dünya Sağlık Örgütü’nun
verilerine göre dünyada her yıl 14,1 milyonun
üzerinde insan kansere yakalanmakta ve
8,2 milyondan fazla insan da kanser nedeniyle
hayatını kaybetmektedir. Uluslararası Kanser
Araştırma Ajansı (IARC)’nın yaptığı sınıflandırmaya
göre zararlı etmenler beş gruba ayrılmaktadır:
Grup 1 : İnsanlarda kanserojen
Grup 2A : İnsanlarda yüksek olasılıkla kanserojen
Grup 2B : İnsanlarda olasılıkla kanserojen
Grup 2B : İnsanlarda olasılıkla kanserojen
Grup 3 : İnsanlarda kanserojen olarak
sınıflandırılamayanlar
Grup 4 : İnsanlarda olasılıkla kanserojen etkisi
olmayanlar
Çeşitli ulusların ortaya koyduğu yasalar, yönetmelikler
ve uluslararası anlaşmalar gereği, kimyasal maddelerin
tehlikeleri, etiketlerinde yer alan risk ifadeleri (R kodları)
ile belirtilmelidir. Buna göre R45 veya R49 kodlarını
taşıyan kimyasal maddeler “kanserojen madde” kapsamında;
R48 kodu taşıyan maddelerin ise “uzun vadede
kansere neden olma riski yüksek madde” kapsamında
kabul edilmektedir.
Kanserin nedenleri arasında mesleki faktörlerin de rolü
vardır.
Mesleğin uygulanması sırasında, çalışanlarda, maruz
kaldığı etkenler nedeniyle oluşan kanserler, “mesleki
kanser”dir. Kanser oluşumuna neden olan maddelere
kanserojen adı verilir. Endüstride, birçok çalışan kanserojenlere
maruz kalmaktadır.
Sanayide kullanılan ve kansere neden olan maddelere kimler daha çok maruz kalır?
Günümüzde birçok kimyasal maddenin, çok az miktarlarda
veya uzun bir süre maruz kalındığında, kanser
oluşumuna neden olduğu anlaşılmış ve yakın zamanlara
kadar güvenli ve zararsız kabul edilen birçok kimyasalın
“kanserojen olduğu” kanıtlanmıştır. İşyerlerinde
yoğun olarak, egzoz gazları, kömür koklaştırma fırınlarından
çıkan gazlar, arsenik ve bazı bileşenleri, kurşun,
cam yünü, asbest kuartz vb. maddelerin tozları, kömür
katranı vb. gibi kanserojen maddelere maruz kalan kişilerin
kansere yakalanma risklerinin yüksek olduğu
tespit edilmiştir. Yandaki tabloda kanser riski bulunan
belli başlı iş kolları bulunmaktadır:
İşyerinde kansere yol açan maddelerin kullanımı
İşveren, teknik olarak mümkün olduğu hallerde, çalışanların
sağlığı ve güvenliği açısından kullanım koşullarında
tehlikesiz veya daha az tehlikeli madde, karışım
veya süreç kullanarak işyerindeki kanserojen maddelerin
kullanımını azaltacaktır.
Kanserojen maddelere maruziyet toz ya da buharın
teneffüs edilmesi, kirli kıyafet, tezgâhlardan sıçrayan
maddeler, zeminler ve aparatlar yoluyla deriye bu maddelerin emilimi ve kirli ellerden veya besinden
ağza alınması veya sigara yoluyla gerçekleşmektedir.
| İŞ KOLU | KANSER TÜRÜ | ETKEN |
|---|---|---|
| Tarım, orman, balıkçılık | Deri, akciğer, dudak | Ultraviyole, arsenikli pestisid |
| Mdencilik | Deri, akciğer, lösemi | Arsenik, radon, asbest |
| Petrol endüstrisi | Deri, skrotum | Polinükleer aromatik hidrokarbon |
| Metal endüstrisi | Solunum yolları, akciğer | Arsenik, krom ve nikel bileşikleri |
| Ulaştırma, gemi yapımı | Akciğer, mezotelyoma | Asbest |
| Kimya sanayii | Akciğer, karaciğer, sinus, mesane | BCME, krom, nikel, vinil klorür, benzidin, boya maddeleri |
| Kok üretimi | Akciğer, mesane | Benzpiren, naftilamin |
| Lastik sanayii | Mesane, lösemi | Aromatik aminler, benzen |
| İnşaat işleri | Akciğer, mezotelyomaDivision 2 | Asbest (yalıtım işlemleri) |
| Deri sanayii, ayakabıcılık | Lösemi, burun boşluğu | Benzen, deri tozu |
| Sağlık çalışanları | Lösemi, akciğer | Radyasyon, antikanser ilaçlar |
| Asfalt yol yapımı | Akciğer | Benzpiren |
| Pestisit üretimi | Akciğer | Arsenik |
| Asbestli malzeme üretimi | Akciğer, mezotelyoma | Asbest |
0 yorum: