 |
| İş Hijyeni Klasik Sorular |
Soru1: Personel hijyeninde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
Cevap1:
-Üretim alanına girişlerde eller dezenfekte edilmelidir.
-El hijyeni amacı ile kullanılan lavabolar ürün işlenen tezgahlardan bağımsız ayrı olmalı.
-Üretim alanında yüzük, takı vs kullanılmamalıdır.
-Çiğ ürünlere dokunulduktan sonra pişmiş ürünlere dokunulmamalıdır.
Soru 2: Sanitasyon, Hijyen, Temizlik ve Dezenfeksiyon kavramlarını açıklayınız.
Cevap 2:
Sanitasyon: Sağlık ve temizlik anlamına gelir. Ortamın hastalık yapan mikroorganizmalardan arındırılması için gerekli işlemleri sağlık ve temizlik kurallarına uygun yapmasıdır.
Hijyen: Sağlıklı yaşam için bedeni, çevreyi temiz tutmak ve hastalıklardan korunmak için uygulanması gereken önlemlerin tümü ve bu konulardan söz eden hekimlık dalıdır.
Temizlik: Herhangi bir ortamda görülebilir kir yada kir kalıntılarının fiziksel veya kimyasak yolla arındırılmasıdır.
Soru 3: İş ortamında çalışma sırasında dikkat edilmesi gereken sanitasyon kuralları nelerdir?
Cevap 3:
-Çalışma sırasında temiz önlük giyilmeli
-Saçların dökülmemesi için bone veya kep giyilmeli
-Hasta iken temasın yoğun olduğu işlerden kaçınma ve çalışma sırasında maske giyilmelidir.
-El temasını aza indirmek için gerektiği yerlerde eldiven kullanılmalı.
Soru 4: İş yerinde personel dolaplarının özellikleri nasıl olmalıdır?
Cevap 4:
-İşletmelerde her personel için ayrı dolap bulunmalıdır.
-Personel dolaplarının yeterli büyüklükte, kolay temizlenebilir, nemden etkilenmeyen, kir tutmayan, paslanmaz çelikten olmasına dikkat edilmelidir.
-Dolap üzerine etiket hazırlanabilir.
Soru 5: Personel dolaplarında bulunması gerekenler nelerdir?
Cevap 5:
-İki takım iş kıyafeti
-Yedek iç çamaşırı, ayakkabı ve çorap
-Havlu -Kişisel temizlik eşyaları(diş fırçaları, lif, tarak, tırnak makası vb.)
-Kişisel temizlik ve bakım malzemeleri (şampuani krem vb.)
-Dikiş seti
-Elbise askısı
-Erkekler için tıraş makinesi ve köpüğü, kolonya vb.
-Terlik -Ayakkabı boyası
Soru 6: Personel hijyeni koruyucu malzemeleri nelerdir?
Cevap 6:
-Koruyucu malzemelerinizi talimatlara uygun olarak kullanınız.
-Maske, bone, eldiven vb. takınız ve kirli alanlarla temastan kaçınınız.
-Gerekiyorsa bıyık maskesi takınız.
Soru 7: Kişisel hijyen nedir? Kişisel temizliğin önemi nedir?
Cevap 7: Kişisel hijyen, normal yaşamda sabahtan gece yatıncaya kadar kişinin, sağlığının korunması ve sağlıklı kalabilmesi için yapılması gereken davranıştır. Temiz olan bireyin kendine güven duygusu artar kendini mutlu hisseder , toplumla sağlıklı yaşarlar.
Soru 8: İş hijyeni uzmanının görevleri nelerdir?
Cevap 8:
-İş tanımlarını yapmak , işlemleri, işlemlerde kullanılan maddeleri ve ürünleri tanımak.
-Tehlike ve risk analizi yapmak
-İş çevresinin sağlık koşullarına olumsuz etkileyebilecek nedenleri saptamak
-Etkili kontrol yöntemlerini saptamak
Soru 9: Bakteri çeşitleri nelerdir?
Cevap 9:
-Kok : Şekil bakımından homojendir. Çapları 0.8-10 mikron arasındadır.
-Basil: Boyları enlerine uzun olan bakterilerdir.
-Sarmal: Etrafında kıvrımları bulunmaktadır. Boyları 4-20 mikron arasındadır.
Soru 10: Mikroorganizmaların çoğalma aşamaları nelerdir?
Cevap 10:
-Lag fazı
-Logoritmik fazı
-Duraklama fazı
-Hızlı ölüm fazı
-Yavaş ölüm fazı
Soru 11: Redoks potansiyeli nedir?
Cevap 11: Bir ortama elektron alışveriş duyarlılığı redoks potansiyeli olarak adlandırılır.
Soru 12: Mikroorganizmalar oksijen gereksinimine göre kaç gruba ayrılır?
Cevap 12: -Aerobik mikroorganizmalar -Anaerobik mikroorganizmalar -Fakültatif mikroorganizmalar olmak üzere 3 gruba ayrılır.
Soru 13: Gıda enfeksiyonu nedir?
Cevap 13: Canlı mikroorganizmaların gıda ile alınması sonucu oluşan hastalıklar.
Soru 14: Gıda intoksiyonu nedir?
Cevap 14: Toksin oluşturan mikroorganizmanın üretmiş olduğu toksinin gıda ile alınması ile şekillenen hastalıktır.
Soru 15: Gıdalarda yaygın olarak bulunan mikroorganizmalar nelerdir?
Cevap 15:
-Bakteriler
-Virüsler
-Küfler
-Mayalar
Soru 16: Bakteriler ve virüsler arasındaki farklar nelerdir?
Cevap 16:
-Virüsler ısıya karşı dayanıksızdır.
-Bakterilerin bazıları ısıya dayanıklıdır.
-Virüsler sadece genetik bilgiyi taşır. Gelişmek ve çoğalmak için canlı hücreye ihtiyaç duyarlar. Bakterilerin buna ihtiyacı yoktur gerekli mekanizmayı içinde bulundururlar.
-Virüslere antibiyotik etki etmez. Bakterilerden kaynaklanan hastalıkların tedavisinde antibiyotik kullanılır.
-Virüsler elektromikroskopla görülebilir. Bakteriler normal mikroskoplada görülebilirler.
Soru 17: Sağlığımızı tehdit eden tehlikeleri önleyici kontrol yöntemleri nelerdir?
Cevap 17:
-Tesisat ve teçhizat değişikliği
-Üretim yöntemini değiştirme
-Ayırmak (tecrit etmek)
-İşçi eğitimi
-Solunum yollarını koruyucu techizat kullanma
-Genel havalandırma
Soru 18: Suyun önemi nedir? Açıklayınız.
Cevap 18: Hava, su, ısı, ışık, besin maddeleri canlıların yaşayabilmesi için gerekli temel unsurlardır. Bu unsurların başında oksijen ve su gelmektedir. Canlı organizmalar oluşturan hücrelerin yaşam faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için suya gereksinimleri vardır. İnsan susuzluğa 7-12 dayanabilir.
Soru 19: Suyun organizmadan atılması nelerle yapılır ve kaça ayrılır?
Cevap 19: 4'e ayrılır.
-İdrar ile
-Akciğer ile
-Deri ile
-Dışkı ile
Soru 20: Su kaynakları nelerdir, kaça ayrılır?
Cevap 20: 3'e ayrılır.
-Meteor suları
-Yeryüzü suları
-Yeraltı suları
Soru 21: Suların kirlenme unsurları nelerdir?
Cevap 21:
-Bakteri, virüs ve diğer hastalık yapıcı canlılar
-Organik maddelerden kaynaklanan kirlenme
-Endüstri atıkları
-Yağlar vb. maddeler
-Sentetik deterjanlar
22) İş güvenliği uzmanlarının görevleri nelerdir?
a) Rehberlik
b) Risk değerlendirmesi;
c) Çalışma ortamı gözetimi
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt
d) İlgili birimlerle işbirliği
23) İş Güvenliği Uzmanları ne tür işyerlerinde görevlendirilirler ?
- (A) sınıfı belgeye sahip olanlar; bütün tehlike sınıflarında yer alan iş yerlerinde;
- (B) sınıfı belgeye sahip olanlar; tehlikeli veya az tehlikeli sınıflarda yer alan iş yerlerinde,
- (C) sınıfı belgeye sahip olanlar; sadece az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde görev yaparlar.
24)İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi nereye ve kaç gün içinde yapılmalıdır?
SGK’ya.İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. Meslek hastalıkları, tespit edildiği tarihten itibaren üç iş günü içerisinde bildirilir.
25)Sağlık gözetiminde işverenin sorumlulukları nelerdir?
• İşe girişlerinde,
• İş değişikliğinde,
• İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalardan sonra işe dönüşlerinde işçinin talep etmesi hâlinde,
• İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.
26)İşveren açısından çalışanların bilgilendirilmesi nasıl yapılır?
a) İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler.
b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.
c) İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler.
27) İş Güvenliği Uzmanlarının çalışma süreleri ne kadardır?
• Az Tehlikeli Sınıfta yer alan işyerlerinde;
Ayda en az 12 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 5 dakika
• Tehlikeli Sınıfta yer alan iş yerlerinde;
Ayda en az 24 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 5 dakika.
• Çok Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde;
Ayda en az 36 saat, buna ilave olarak da işçi başına ayda en az 10 dakika
28) Sağlığı tehdit eden tehlikelerin sınıflandırılması nelerdir ? Açıklayınız
A) Kimyasal Tehlikeler
Bunlar, zehirli veya tahriş edici maddeler olup doğrudan doğruya vücuda girerler.Gazlar, buharlar, sıvılar, katılar, tozlar veya bunların karışımları vb. gibi.
B) Biyolojik Tehlikeler
Bunlar, bakteriler, virüsler, mantarlar, küfler ve protista (bir hücreliler) gibi mikrobiyolojik olanlar ve böcekler, parazitler (asalaklar), bitkiler; ve hayvanlar gibi makrobiyolojik tehlikeler.
C- Fiziksel Tehlikelerin (Çevresel Koşulların ) Meydana Getirdiği Tehlikeler
Bunlar aşırı gürültü, titreşim (sarsıntı), ışın saçan enerji, olağan dışı sıcaklık değişimlerine (termal konfor) maruz kalma durumlarıdır.
D- Ergonomik Tehlikeler
– Fiziksel Stresörler (tekrarlanan hareketler, ağır kaldırma, uygunsuz veya statik (değişmeyen) duruş, yorgunluk, aşırı güç uygulama, doğrudan/direkt basınç veya aşırı güç uygulama gibi).
– Psikolojik stresörler (monotonluk, aşır iş yükü gibi).
29)Sağlığı tehdit eden tehlikelerin vücuda giriş yolları nelerdir ?
A) Solunum Yolu İle : İşçiler sanayide en çok bu yolla etkilenir.
B) Deriye Temas Yolu İle : Deri yolu ile absorbe edilme, doğrudan doğruya deriye temas etme ile meydana gelir.
C) Sindirim Yolu İle: Atmosferde bulunan ve salya ile karışan zehirli maddeleri yutmak, kimyasal maddeler bulaşmış gıdaları yemek, içmek, çiğnemek ve tüttürmek suretiyle sindirim yolu ile vücuda girerler.
30)Sağlık riski oluşturan tehlikelerin değerlendirilmesi nelerdir ? yazınız.
Maddenin yapısı veya zararlı etkileri
Maruziyet (etkisinde kalma) ağırlığı
Maruziyet süresi
Personelin duyarlılığı – hassasiyeti hakkında düşünceler
Havanın kirliliğinin ölçülmesi
Sağlık riski oluşturan tehlikelerin kontrolü
30)Tehlikeyi önleyici kontrol yöntemleri nelerdir ?
Havayı Kirleten Kaynakları Gidermek
Kirli Havanın Dağılmasını Önlemek
İşçileri Korumak
31)Sanitasyon nedir?
Sanitasyon, sağlıklı temizlik, hijyenik koşulların oluşturulması ve bunların sürekliliğinin sağlanmasıdır.
32)İş kıyafetleri hangi özellikleri taşımalıdır?
Kumaşları kolay temizlenebilmelidir. Terletmemelidir. Dayanıklı ve koruyucu özellikte seçilmelidir. Temiz iş kıyafeti ile üretim alanı dışına çıkılmamalıdır.
33)İş kıyaferleri nasıl seçilmelidir?
Kıyafetlerin; işin özelliğine uygun renkte, rahat, sade, kullanışlı, temiz, düzgün görünüşlü olması önemlidir.
Tuvaletlerin yeri ve taşıması taşıması gereken özellikler
Tuvalet kapıları kendiliğinden kapanabilen özellikte olmalıdır.
Yeterli aydınlatma ve havalandırma sağlanmalıdır.
Musluk başlarında dezenfektanlı sıvı sabun mekenizmaları bunlunmalı, her zaman dolu olması sağlanmalıdır.
34) Temiz su nedir?
Patojen mikroorganizmaları ve zararlı kimyasalları içermeyen su.
35) Suda yaşayan canlılarla bulaşan hastalıklar nelerdir?
Bazı bakteriler ve parazit yumurtaları sulardaki omurgasız canlılarda (salyangoz, midye, vb) yerleşip, gelişir. Bu tür suların içilmesi ya da kullanılması sonucu enfeksiyon (Tifo, Hepatit, Şistosomiazis)
36) Suların fiziksel özellikleri nelerdir?
a) Suların bulanık olmaması,
b) Renksiz olmalı
c) Kokusuz, kendine has bir tat bulunmalı,
d) İçilebilir suyun sıcaklığının 15°C den daha aşağı sıcaklıkta olması arzu edilir.
37) Suların temizlenmesi kaça ayrılır?
1.Fiziksel temizlik
2.Mikrobiyolojik temizlik (suların dezenfeksiyonu)
3.Kimyasal bozuklukların düzeltilmesi
olmak üzere 3'e ayrılır.
38) Dezenfeksiyon nedir?
Temizlik aşamasından sonra ortamdaki ürüne kontaminasyon kaynağı olabilecek mikroorganizmaların tümünün öldürülmesi ya da zararlı etken düşük düzeye indirilmesi.
39 Dezenfektan nedir?
Dezenfeksiyon işleminde kullanılan kimyasal maddelere denir.
40) Dezenfeksiyona etki eden faktörler nelerdir?
Mikroorganizmaya bağlı faktörler
Dezenfektanın kullanın konsantrasyonu
Dezenfektanın temas süresi
Ortamın pH'ı
Ortamdaki organik madde varlığı
Uygulanan nesnenin yapısı
Uygulama yapılan ortam ısısı
Seyreltme yapılırsa kullanılan suyun sertliği
Dezenfektan tatbikatından önce yapılan temizlik
41) Mikroorganizma ve sanitasyon nedir?
Mikroskobik (çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olup ancak mikroskop
ile görülebilen) organizmaların genel adı.
Sanitasyon hijyen ve sağlık koşullarının oluşturulması ve devam ettirilmesi anlamında,
uygulamalı bir bilim dalıdır.
42) Mikroorganizma ve Sanitasyon İlişkisi?
Mikroorganizmalar çeşitli yollarla gıdalara bulaşarak, gıdaların bozulmasına neden olduğu gibi patojen (hastalık yapıcı) mikroorganizmaları içeren gıdaların tüketimi ise insanlarda gıda kökenli hastalıklara yol açabilmektedir
Gıdaların bozulmalarının önlenebilmesi ve gıda kökenli hastalıkların elimine edilebilmesi için mikroorganizmaların üremesinin kontrol altına alınması gerekmektedir
43) Pastörizasyon ve sterilizasyon nedir?
Mikroorganizmaların büyük bir kısmını ve hastalığa neden olan patojen mikroorganizmaların tamamını öldüren ve enzimleri inaktive ederek gıdanın raf ömrünü uzatan ısısal işlemdir.
Sterilizasyon işlemi gıdanın hermetik (hava geçirmeyen) şekilde kapatılmış kaplara konduktan sonra, belirli bir sıcaklığa kadar ısıtılması işlemidir.
0 yorum: