 |
| Toprak Kirliliği |
Toprak yer kabuğunun en üst kısmında yer alır. Aşağıya doğru kayalarla, yukarıya doğru ise bitki örtüsü ve atmosferle sınırlanmıştır. Toprak genel olarak ; %45 inorganik madde, %5 organik madde, %25 su, %25 de hava içerir.
Topraklar canlılara yaşama ortamı olarak hizmet etmekte, bitkilere köklerin tutunacağı bir ortam sağlamakta ayrıca su, oksijen ve besin maddeleri sunmaktadır. Toprağın bu özellikleri; su ve rüzgar erozyonuyla ve fiziksel, kimyasal, biyolojik etkenlerle azalabilmektedir.
Toprağın oluşumu
Toprak başlıca iki süreç sonunda meydana gelir.Kayaçların ısınma ve soğumayla genleşerek parçalanmasıyla mekanik olarak oluşur.Yüzeye yakın kayaçlardaki suyun meydana getirdiği genelde asidik tuzların etkisiyle kimyasal olarak parçalanmasıyla oluşur. Toprağın cinsi öncelikle; iklim, organik aktiflik, bulunduğu yer ve zamana bağlıdır. İklim; ısınma-soğuma ve yağışla toprak oluşumunu hızlandırır.
Organik aktiflik köklerin ve toprak altındaki hayvan çukurlarının etkisiyle önemli rol oynar. Toprak tepelerden yağışla daha aşağı bölgelere doğru taşınır. Bu işlemlerin uzun süreli olması da toprak oluşumunu artırır.
Bitki artıkları topraktaki organik madde miktarını artırır. Ancak tarımsal aktiviteler toprağın organik madde miktarını azaltır (50 yıl tarım yapılan toprakta organik maddeler yaklaşık %20-40 azalır)
Toprak Kirliliği
Toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik dengesinin çeşitli kirletici unsurlarla bozulması olayına toprak kirliliği adı verilir. Örneğin çeşitli şekillerde katı ve sıvı atıkların topraklara boşaltılması ve karıştırılması bu toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak kirlenmesine yol açar.
Toprağın su ve havaya oranla dış etkenlere karşı tamponlama gücü daha yüksektir. Ancak sisteme ilave edilen kirleticiler tarafından bozunmalar meydana geldiğinde karşılaşılan sorunlar o ölçüde karmaşık, zor ve düzeltilmesi masraflıdır.
Toprak kirlenmesine sebep olan başlıca kirleticiler
- ağır metaller,
- suni gübreler,
- tarımsal mücadele ilaçları,
- atık sular,
- atmosferik emisyonlar,
- arıtma çamurları,
- katı atıklar, çöpler
- radyoaktif atıklardır.
Toprakta bulunan ağır metal kirliliği Cd, Cu, Ni, Pb, Zn, Hg, Co, As dolayısıyla meydana gelir.
Söz konusu metaller doğal çevrede birikme eğilimi gösteren daha çok toksik eğilimli elementlerdir. Bunların dışındaki eser elementler ise belirli derişimlerin üzerinde bulundukları takdirde insan, hayvan ve bitki sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.
Suni Gübreler
Bitkilerin büyümesi için gerekli elementler
1. Birincil Besleyiciler ; N, P, K
2. İkincil Besleyiciler ; Ca, Mg, S
3.Üçüncül besleyiciler ; B, Cl, Cu, I, Mn, Mo, Zn
Birincil besleyiciler, bol miktarda kullanılır, toprakta ürün verimini artırır. Bitkiler tarafından topraktan tamamen alınır.
İkincil besleyiciler; gerekli oranlarda kullanılır, bitkilerin büyümesi için belirli derişimlerde olmalıdır.
Üçüncül besleyiciler; eser miktarda gereklidir. Topraktan uzaklaşması oldukça yavaştır.
1 ton patates topraktan 10 kg N alırken, 13 g B alabilir.
Suni Gübrelerin Kimyasal Bileşimi
Azotlu gübreler; NaNO3, (NH4)2SO4, NH2CONH2(üre)
Fosforlu gübreler ; Ca2H2(PO4)2CaSO4 (süper fosfat), CaH2(PO4)2CaHPO4(triplesüperfosfat)
Potasyumlu gübreler; KCl, K2SO4
Kirletici Etki
NH4+ içeren gübreler toprağın asitliğini artırdığından, bakterilerin azalmasına neden olurlar. Suni gübreler toprağa inorganik katkı sağlarlar, organik besleyici katkısı sağlamazlar.
Bu yazının PowerPoint sunumu mevcuttur. Dileyenler iletişim kısmından talep edebilir.
0 yorum: