Gürültüye maruz kalınmaması yönünde, sağlık ve güvenlik risklerinden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için asgari gereklilikler mevzuatta belirlenmiştir. Bu konuda, 6/2/2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Gürültü maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri şu şekildedir:
- En düşük maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa] (20 µPa referans alındığında 135 dB (C) olarak hesaplanan değer).
- En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa].
- Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa].
Gürültü maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınmalıdır. Diğer taraftan, maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz. Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir.
Bu işlerde;
- Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz.
- Bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için uygun tedbirler alınır.
- Gürültüye maruziyetin belirlenmesinde, işverenler çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, iş yerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler.
- Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olur.
- Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile belirtilen maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkân sağlar.
- Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir. Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır.
Gürültüyle ilgili (gürültüden kaynaklanabilecek) risklerin
değerlendirilmesinde özel önem verilecek hususlar şunlardır:
- Anlık darbeli gürültüye maruziyet dâhil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine,
- Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerine,
- Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine,
- Teknik olarak elde edilebildiği durumlarda, işle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisine,
- Kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine,
- İş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilerine,
- Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına,
- Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine,
- Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere,
- Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına özel önem verir. İşveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliğini ve teknik gelişmeleri dikkate alarak, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve hangi tedbirlerin alınacağını belirler. İşveren, maruziyetin önlenmesi veya azaltılmasında, risklerden korunma ilkelerine uyar ve özellikle;
- Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi,
- Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi,
- İş yerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi,
- İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimin verilmesi,
Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla;
Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü
emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması,
Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve
benzeri yöntemlerle azaltılması, İş yeri, iş yeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının
uygulanması,
Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması ve bu amaçla;
Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması,
Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi
hususlarını göz önünde bulundurur.
İş yerinde en yüksek maruziyet eylem değerlerinin aşıldığının tespiti hâlinde,
işveren;
Belirtilen önlemleri de dikkate alarak, gürültüye maruziyeti azaltmak için
teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturur
ve uygulamaya koyar.
Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler.
İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara
girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar.
İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu
yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar. İşveren, alınacak
tedbirlerin, özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına
uygun olmasını sağlar.
Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, belirtilen tedbirler ile
önlenemiyor ise işveren;
Çalışanın gürültüye maruziyeti belirtilen en düşük maruziyet eylem
değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır
halde bulundurur.
Çalışanın gürültüye maruziyeti belirtilen en yüksek maruziyet eylem
değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların
çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler.
Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı
gösterir ve bundan dolayı alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol
eder.
İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar;
- Kişisel Koruyucu Donanımların İş yerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik ile Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükûmlerine uygun olur.
- İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.
- Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur.
- Çalışana tam olarak uyar.
- Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır. Çalışanın gürültüye maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşamaz.
Belirtilen bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, maruziyet sınır
değerlerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren;
Maruziyeti, sınır değerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri
derhal alır.
Maruziyet sınır değerlerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun
tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik tedbirleri gözden
geçirerek yeniden düzenler.
İşveren, işyerinde en düşük maruziyet eylem değerlerine eşit veya bu
değerlerin üzerindeki gürültüye maruz kalan çalışanların veya temsilcilerinin
gürültü maruziyeti ile ilgili olarak ve özellikle;
- Gürültüden kaynaklanabilecek riskler,
- Gürültüden kaynaklanabilecek riskleri önlemek veya en aza indirmek amacıyla alınan tedbirler ve bu tedbirlerin uygulanacağı şartlar,
- Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri,
- Gürültüden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi ve gürültü ölçümünün sonuçları ile bunların önemi,
- Kulak koruyucularının doğru kullanılması,
- İş yerinde gürültüye bağlı işitme kaybı belirtisinin tespit ve bildiriminin nasıl ve neden yapılacağı,
- Bakanlıkça sağlık gözetimine ilişkin çıkarılacak ilgili mevzuat hükümlerine göre, çalışanların hangi şartlarda sağlık gözetimine tabi tutulacağı ve sağlık gözetiminin amacı,
- Gürültü maruziyetini en aza indirecek güvenli çalışma uygulamaları hususlarında bilgilendirilmelerini ve eğitilmelerini sağlar.
- İşveren, bu gürültünün önlenmesi konusunda gerçekleştirilecek olan risk değerlendirmesi, risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanacak tedbirler ile kulak koruyucularının seçilmesi hususlarında çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar.
- Gürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybında erken tanı konulması ve çalışanların işitme kabiliyetinin korunması amacıyla; işveren; mevzuatça gereken durumlarda, iş yerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gerekli görüldüğü hâllerde ve iş yeri hekimince belirlenecek düzenli aralıklarla çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.
- En yüksek gürültü maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için, işitme testleri işverence yaptırılır.
- Gürültü konusundaki risk değerlendirmesi ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riski olduğunu gösterdiği yerlerde, en düşük maruziyet eylem değerlerini aşan gürültüye maruz kalan çalışanlar için de işitme testleri yaptırılabilir.
İşitme ile ilgili sağlık gözetimi sonucunda, çalışanda tespit edilen işitme
kaybının işe bağlı gürültü nedeniyle oluştuğunun tespiti hâlinde;
• Çalışan, iş yeri hekimi tarafından, kendisi ile ilgili sonuçlar hakkında
bilgilendirilir.
İşveren;
- İş yerinde yapılan risk değerlendirmesini gözden geçirir.
- Riskleri önlemek veya azaltmak için alınan önlemleri gözden geçirir.
- Riskleri önlemek veya azaltmak için çalışanın gürültüye maruz kalmayacağı başka bir işte görevlendirilmesi gibi gerekli görülen tedbirleri uygular.
- Benzer biçimde gürültüye maruz kalan diğer çalışanların, sağlık durumunun gözden geçirilmesini ve düzenli bir sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.
Gürültülü yerlerde çalışan işçilere, kulakların korunması için uygun kulak
tıkaçları verilecek ve bu tıkaçlar her gün temizlenecek ve sterilize edilmeden diğer
bir işçiye verilmeyecektir.
İşin özelliğine göre işçilere; kulakları, alnı, yanakları ve
yüzü kıvılcıma, erimiş metale, fırlayan parçalara ve kıymıklara ve benzerlerine karşı
koruyan uygun başlıklar verilecektir. Kullanılmayan koruyucu başlıklar, uygun
şekilde saklanacaktır.
Gürültünün zararlı etkilerden korunmak için ayrıca aşağıdaki tedbirler
alınacaktır:
- İş yerlerinde gürültü çıkaran makinaların monte edilmeleri sırasında, iş yeri tabanı, titreşimi ve sesi azaltacak malzeme ve sistemle yapılacaktır.
- Gürültülü iş yerlerinin duvarları, sesin yansımasını önleyecek malzeme ile kaplanacak ve bu binalar, çift kapılı, çift pencereli inşa edilecektir. Duvarlar, ses geçirmeyen malzeme ile yapılacaktır.
- Gürültülü işlerde çalışacak işçilerin, işe, alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, özellikle duyma durumu ve derecesi ölçülecek, kulak ve sinir sistemi hastalığı olanlar ile bu sistemde arızası bulunanlar ve hipertansiyonlular, bu işlere alınmayacaklardır. Ancak doğuştan sağır ve dilsiz olanlar, bu işlere alınabileceklerdir.
- Gürültülü işlerde çalışan işçilerin, periyodik olarak, genel sağlık muayeneleri yapılacaktır. Duyma durumunda azalma ve herhangi bir bozukluk görülenler ve kulak ve sinir hastalığı bulunanlar ve hipertansiyonlu olanlar, çalıştıkları işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır.
 |
| Gürültüyle Mücadelede Kontrol Listesi |
0 yorum: